ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

    Το τελικό -ν και ένα κολπάκι!

    Καλημέρα! Όσες από εσάς είστε μαμάδες ή τους μπαμπάδες που τα παιδιά σας πηγαίνουν στο δημοτικό είμαι σίγουρη ότι έχετε κουραστεί από τους πολλούς κανόνες και τη θεωρία! Ωστόσο, στο διαδίκτυο υπάρχουν πολύ ωραία κολπάκια για το πώς θα μπορούσαν τα παιδιά να απομνημονεύσουν καλύτερα τη γραμματική αλλά και τα μαθηματικά. Ένας από τους κανόνες που μαθαίνουν στην αρχή του δημοτικού είναι το πότε τελικά μπαίνει το τελικό -ν στα άρθρα και σε κάποιες άκλιτες λέξεις.

    Οι περισσότεροι από μας το κάνουμε εμπειρικά ανάλογα με το πώς μας είναι πιο εύηχο. Όμως υπάρχουν κανόνες! Σύμφωνα με αυτούς:

    • Το τελικό -ν παραμένει όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από στιγμιαίοή διπλό σύμφωνο (κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ, ψ, ξ)
    • Το τελικό -ν χάνεται όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από εξακολουθητικό σύμφωνο (γ, β, δ, χ, φ, θ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ)

    Το θέμα είναι όμως ποιος τα θυμάται όλα αυτά τόσο καλά ώστε γράφοντας ή μιλώντας να τους ανακαλεί στην μνήμη του εύκολα και γρήγορα; 

    Πώς θα μπορέσουμε να κάνουμε τα παιδιά να θυμούνται ακόμη έναν κανόνα;

    Η φίλη και κουμπάρα της αδερφής μου Λ. μου είπε ένα κολπάκι που γνώριζε και τώρα στην γ΄ δημοτικού που το διδάχθηκε η μικρή μου, τον βγάλαμε στην επιφάνεια και μας έχει βοηθήσει πολύ.

    Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι η φράση:

     ΚάΠοΤε μπαίνει ν ΨάΞε

     

    Το τελικό -ν και ένα κολπάκι! 1

     

    Όταν, λοιπόν, η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από Κ, Π, Τ, Ψ, Ξ, τότε, μπαίνει ν στο τέλος του άρθρου που είναι πριν από αυτήν.

    π.χ. Μου πήρε την ξύστρα

    Το ίδιο συμβαίνει φυσικά όταν η λέξη αρχίζει από φωνήεν αλλά και από τα δίψηφα σύμφωνα μπ, ντ,  γκ, τσ, τζ. 

    π.χ. Έσπασε την τζαμαρία
          Φώναξε την
    αδερφή σου!

    Ωραία το μάθαμε το ποιηματάκι… αλλά για ποιες λέξεις ισχύει;

    Για να αποφευχθεί η σύγχυση μεταξύ αρσενικού και ουδετέρου γένους αποφασίστηκε:

    Το τελικό ν να διατηρείται πάντα στα αρσενικά άρθρα και στις αντωνυμίες.

    Έτσι, οι λέξεις που μπορούν να χάσουν το τελικό ν είναι οι εξής:

    •  το θηλυκό οριστικό άρθρο την/στην
    •  η θηλυκή προσωπική αντωνυμία αυτήν/την
    • τα άκλιτα δεν και μην

    π.χ. Μη δέχεσαι να σου μιλάει έτσι.

    Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις το τελικό ν διατηρείται κανονικά.

    Επίσης, το σαν κρατάει πάντα το τελικό ν.   π.χ. Μας κοίταζε σαν χαζός.  



    https://www.anthomeli.com/2016/03/17858.html

    Ελπίζω να σας βοηθήσαμε λιγάκι να κάνετε το διάβασμα στο σπίτι ακόμα πιο εύκολο.

    Βρείτε επίσης στο Ανθομέλι κι άλλα άρθρα για το σχολείο και υπέροχα εκτυπώσιμα για τους μαθητές και τους γονείς.

    Εκτυπώσιμη λίστα για την καθημερινή ρουτίνα των μαθητών στο σπίτι


    Kathy

    Ακολουθήστε το Ανθομέλι στο Facebook, στο Instagram και γίνετε μέλη της ταξιδιωτικής μας ομάδας Ταξίδια με το Ανθομέλι στο Facebook.

    Kathy
    Kathyhttps://www.anthomeli.com
    Είμαι η Κατερίνα, μουσικός στο επάγγελμα και ζω με την οικογένειά μου στη Θεσσαλονίκη. Λατρεύω ό,τι έχει να κάνει με τις τέχνες και τα ταξίδια και το Ανθομέλι είναι η μεγάλη μου αδυναμία.

    17 ΣΧΟΛΙΑ

    1. Κατερινάκι εγώ έλεγα στις μεγάλες και τώρα στη μικρή να θυμάται ΚάΠοΤε ΨύΞη έτσι απλά χωρίς άλλες λέξεις ανάμεσα.Δεν βγαίνει νόημα με αυτές τις λέξεις αλλά το θυμούνται!

    2. Έξυπνο το κολπάκι της φίλης σας! Πόσους κανόνες γραμματικής έχω ξεχάσει…δε λέγεται! Να σας πω την αλήθεια, ανυπομονώ να ξεκινήσουν τα παιδιά μου το δημοτικό σχολείο και μαζί τους να διαβάζω κι εγώ…από την αρχή! Που ξέρετε, μπορεί τώρα που έχει πήξει το μυαλό, να τα μάθω καλύτερα! χαχαχαχα φιλάκια

    3. Καλέ με σώνεις Κατερίνα!!! Εδω εγώ που εχω κολλημα με τη γραμματική, ακόμα και τώρα δεν θυμάμαι πότε μπαινει το τελικο ν και το δουλεύω οπτικά αν μου καθεται η λέξη:)
      Τέλειο κολπάκι!! Τρέχω να το μάθω στα παιδιά μου και να το μοιραστώ με τις σχολειο-μαμαδο-φίλες μου!!!
      Σας ευχαριστούμε πολύ πολύ και εσένα και την κουμπάρα Λ!!!!

        • Καλημέρα! Θα ήθελα να κάνω δύο νύξεις.
          Κατ’αρχήν απευθύνεσαι μόνο σε μαμάδες. Είμαι μπαμπάς και ζω στην Σουηδία και μοχθώ να μάθω στο παιδί μου σωστά Ελληνικά. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί υπάρχει αυτή η προκατάληψη στην Ελλάδα ότι μόνο η μαμά ασχολείται με την μόρφωση του παιδιού.
          Δεύτερον, στην παρακάτω πρότασή σου που αναφέρεις τον κανόνα του πότε χρησιμοποιούμε ν στο τέλος της λέξης, παραβαίνεις τον κανόνα εσύ η ίδια.
          ‘Όταν, λοιπόν, η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από Κ, Π, Τ, Ψ, Ξ, τότε, μπαίνει ν στο τέλος του άρθρου που είναι πριν από αυτή.’
          Και αν δεν κατάλαβες πού παραβαίνεις τον κανόνα, είναι στην τελευταία λέξη ‘αυτή’ η οποία θα έπρεπε να καταλήγει με ν. Γιατί εννοείται η συνέχεια της πρότασής σου ‘τη λέξη’.

    4. Όλη αυτή η φασαρία με το τελικό -ν είναι προϊόν ιδεοληψίας και μικροπολιτικαντισμού εκ μέρους της “ελληνικής” πολιτικής “ηγεσίας” και κυρίως -όσο και δυστυχώς- της …ακαματοσύνης της “ελληνικής διανόησης” να βάλουν τέλος σε ένα γαϊτανάκι προσωπικών εμμονών και κομματικών προκαταλήψεων που το μόνο που δεν επιτυγχάνουν είναι να βοηθήσουν τα παιδιά μας να μάθουν σωστά την γλώσσα μας, αντιθέτως συνεχίζουν την μακρά παράδοση που ακόμα και εμείς οι παλιοί δεν μπορούμε να αποβάλλουμε ότι το σχολείο είναι μαρτύριο.

      Άλλο ο προφορικός λόγος και άλλο ο γραπτός. Ο κανόνας αυτός έτσι όπως έχει διαμορφωθεί μέσα από παζάρια και αντεγκλήσεις που δεν συνάδουν με τον εκπαιδευτικό ρόλο του σχολείου, δεν έχει καμμία σχέση ούτε με τον τρόπο που μιλάμε, ούτε με τον τρόπο που πρέπει να γράφουμε.

      Το λογικότερο και πρακτικότερο και σωστότερο είναι ότι στον γραπτό λόγο το τελικό -ν διατηρείται όπου και όταν και σε όποια λέξη εμφανίζεται στο τέλος της τελικής συλλαβής. Απλά πράγματα: Αφού το άρθρο είναι τον, την, των το γράφουμε έτσι όπως μας διδάσκει η ορθογραφία της ελληνικής γλώσσας. Το ίδιο και στις υπόλοιπες λέξεις. Σαν, μην, δεν, κλπ. Ανοίξτε ένα λεξικό και δείτε ποιά είναι η ορθογραφία της λέξης! Γιατί δηλαδή θα πρέπει ανάλογα με την επόμενη λέξη να …”επιτρέπεται” ή όχι η …σωστή ορθογραφία της λέξης αυτής.

      Επίσης, με τον τρόπο αυτό απλοποιούνται αντί να περιπλέκονται, αχρείαστα, τα πράγματα και τα παιδιά μας μπορούν να ασχοληθούν περισσότερο με το περιεχόμενο των λέξεων, παρά να …παιδεύονται με την εμφάνισή τους στο χαρτί.

      Και το απλούστερο επιχείρημα είναι ότι αυτές οι …”παρεμβάσεις” είναι πρόσφατοι σχετικά νεωτερισμοί οι οποίοι καμία σχέση δεν έχουν με την ρίζα των Ελληνικών η οποία φυσικά είναι η αρχαία ελληνική γλώσσα.

      Στον προφορικό λόγο, αν παρατηρήσετε, ισχύει αυτό που μας βολεύει στην ομιλία. Ο καθένας δε έχει τον δικό του τρόπο προφοράς. Άλλοι τονίζουν το -ν άλλοι όχι τόσο άλλοι καθόλου. Οι Κύπριοι π.χ. όχι μόνο το χρησιμοποιούν παντού και πάντοτε αλλά ακόμα και σε λέξεις δάνεια (ή και αντιδάνεια) το βάζουν κανονικότατα: Π.χ. την μπάλλαν, το πρόγραμμαν, την τηλεόρασιν ακριβώς επειδή στην διάλεκτόν (sic) τους το -ν διατηρήθηκεν σε αντίθεσιν με την κυρίως Ελλάδαν, όπου σταδιακώς απερίφθη.

      ==

      Άρα: Απελευθερώστε τα παιδιά σας από τα δεσμά των “ειδικών γλωσσολόγων” και διδάξτε τα ότι όταν γράφουμε το -ν μπαίνει παντού ενώ στον προφορικό λόγο ο καθένας είναι ελεύθερος να προφέρει την ελληνική γλώσσα όπως του είναι πιο εύκολο. Και πιέστε τους πολιτικάντηδες αντί να ασχολούνται με επουσιώδη και δευτερεύοντα ζητήματα λες και είναι θέμα ζωής και θανάτου, να κοιτάξουν να ξεστραβωθούν και να δούν πώς θα επιτύχουν στο έργο που εμείς τους αναθέσαμε, δηλαδή να υπερασπίζονται και να προάγουν αυτό που συντελεί στην ευμάρεια και το καλώς έχειν της ζωής των Ελλήνων πολιτών (κυρίως) και φυσικά όσων αλλοδαπών βρίσκονται νομίμως εντός της ελληνικής επικράτειας και έχουν την αναγκη μας.

      Και μην ξεχνάμε ότι οι αρχαίοι σοφοί προγόνοι μας είπαν [παν] Μέτρον Άριστον.

      Ευχαριστώ!

    5. Συμφωνώ ότι αυτό είναι επουσιώδες ! Εγώ στο σχολείο δεν επιμένω πολύ. Πάντως το διδάσκω σύντομα με ένα άλλο κολπάκι!
      Κ α π ο τ ε ψ α ξ ε μπ ου (λ) ντ ο γκ τζιν τσ α ντ α
      (εκτός από το λ τ΄άλλα ταιριάζουν κάπως!)

    6. Πιο εύκολη φράση-κόλπο που την μαθαίνει στα παιδιά η γυναίκα μου που είναι φιλόλογος:
      “Κάποτε έψαξα την τσάντα του μπαμπά”
      έχει μέσα και τα δίψηφα σύμφωνα 🙂

      • Για ένα παιδάκι γ δημοτικού όμως είναι πιο εύκολο να το θυμάται έτσι παρά να του πω για τα εξακολουθητικά. Τα πάντα στη ζωή δεν είναι κανόνες. Για να μας μείνουν κάποιοι κανόνες σε πολλά πράγματα στη ζωή μας χρησιμοποιούμε “κολπάκια”. Δεν το βρίσκω κακό. Όπως είδες και στα σχόλια τα χρησιμοποιούν και φιλόλογοι. Προτιμώ λοιπόν το κολπάκι παρά να μην το ξέρει κάποιος καθόλου!

    7. Για να φανούν τα χάλια που μας έφτιαξαν…:
      Άρα σχεδό βεβαιώθηκα ότι έχεις δίκιο
      δήθε βαρέθηκε να με περιμένει
      μου δήλωσε ότι επ’ αόριστο μένει στην Ελλάδα
      Είναι ενδιαφέρο για μένα το βιβλίο
      Σύμφωνα με αυτούς τους …νόμους… έτσι πρέπει να είναι τα ανωτέρω.
      ????

    8. Επανέρχομαι για τρίτη και τελευταία φορά με ένα απλό επιχείρημα:

      Δηλαδή θεωρείτε όλοι εσείς που είστε μορφωμένοι άνθρωποι ότι είναι επιστημονικώς τεκμηριωμένο, εκπαιδευτικώς σωστό και εν τέλει ανθρωπίνως λογικό να λέμε ότι μπροστά από κάποια σύμφωνα όπως π.χ. το Π βάζουμε το Ν αλλά μετά να κάνουμε …σκόντο γιατί ΔΕΝ μας βγαίνουν τα κουκιά; Δηλαδή ποιός φυσιολογικός άνθρωπος δέχεται ότι είναι σωστό π.χ. να λέμε “τοΝ πατέρα” αλλά είναι λάθος να λέμε “τηΝ πόρτα”;

      Ναι μεν έτσι λέει η Γραμματική αλλά το ζητούμενο πλέον είναι καταλάβουμε ότι η Γραμματική (δυστυχώς) γράφτηκε μέσα από τα γνωστά αριστερο-δεξιά παζάρια και όχι κατόπιν αβίαστης επιστημονικής έρευνας. Αγνοήθηκε δε παντελώς το αυτονόητο και η απλή κοινή λογική. Όπου υπάρχει το Ν παραμένει ώς έχει στον γραπτό λόγο, στον δε προφορικό είναι στην κρίση του καθενός να το προφέρει ή όχι.

      Γίνεται παρακαλώ να τελειώνουμε με τα δευτερεύοντα μπας και ασχοληθούμε με κάτι πιο ουσιώδες όπως π.χ. η επικείμενη κύρωση (ή όχι) της λεγομένης “Συμφωνίας των Πρεσπών” σχετικά με την Μακεδονία;

      Ευχαριστώ!

    ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

    εισάγετε το σχόλιό σας!
    παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

    Διαβάστε Επίσης